De bouwkosten van uw droomhuis

We hebben het al vaker gehad over de kosten die u betaalt voor het bouwen van een droomhuis. Meestal hebben we het dan over de ontwerpkosten, hypotheekkosten en grondkosten gehad. We hebben het nog niet gehad over de specifieke bouwkosten van uw woning. Wat bent u nou kwijt om een woning te bouwen? We hebben het hierbij puur over de bouwmaterialen en mankracht zelf en dus niet meer over notarissen en hypotheekverstrekkers. Het is belangrijk om de aannemerssom te verdelen in een budget. U heeft dan een duidelijk inzicht wat welke fase van de bouw precies gaat kosten. U kan zo op tijd budget vrij maken en u weet precies op welke punten u moet besparen om binnen uw bouwbudget te blijven.

Sommige aannemers werken niet met een exacte offerte op maat. Ze rekenen gewoon een kubieke meter prijs voor uw woning. Helaas worden de prijzen niet nader gespecifieerd zodat u niet weet wat alles exact kost. Het wordt dan lastig om ergens op te besparen als u niet weet welk prijskaartje eraan hangt. Nog een nadeel is dat eigenlijk elke aannemer op zijn eigen manier een prijsberekening van uw droomhuis maakt. Als u een aannemer heeft die op deze manier een prijsberekening maakt dan is het handig om door te vragen. Vraag aan de aannemer gerust of hij een gespecificeerde offerte wil geven. Laat de aannemer aangeven welke kosten er precies in die kubieke meter zitten en op welke basis ze zijn berekend. Informeer ook of deze kubieke meter prijs inclusief of exclusief BTW is. Op die manier kan u eventueel nog naar andere aannemers stappen om de prijs te vergelijken. U weet dan precies waar eigenlijk de verschillen in zitten.

De kubiekemeterprijs wordt door een aantal zaken beïnvloed. Bijvoorbeeld de bereikbaarheid van de bouwgrond, evt. ingewikkelde constructies of speciale materialen die gebruikt worden. Het aantal woningen dat de aannemer voor u mag bouwen kan ook meespelen. Als u bijvoorbeeld samen met nog iemand een woning laat bouwen dan bent u minder geld kwijt per kubieke meter. Bij een cataloguswoning heeft u eigenlijk ook dit voordeel. Alleen u hoeft niet meer samen met nog iemand een woning te laten bouwen. Hetzelfde ontwerp wordt namelijk ook bij andere toegepast, maar vaak is dit niet eens in dezelfde woonplaats. U kan zo flink besparen op de kosten per kubieke meter.

Uiteraard kan de prijs ook beïnvloed worden door het formaat van de woning. Als het huis groter is dan daalt de prijs in verhouding per kubieke meter. De kosten van de bouw stijgen namelijk niet evenredig aan het formaat van de woning. Een hoop opstartkosten zijn tenslotte net zo duur als bij een kleine woning. Dit voordeel pakt u in verhouding mee in de kubiekemeterprijs.

In de kubiekemeterprijs zit naast de bouwkosten ook kosten als de fundering, bouwbegeleiding, installaties, garage, keuken, badkamer etc. Let wel goed op of de aannemer deze kosten ook echt heeft meegenomen in deze prijs. Laat daarom elke kostenpost goed uitsplitsen door de aannemer. Je hebt zo een duidelijk beeld van de definitieve kosten.

De funderingskosten voor de bouw van uw droomhuis

Natuurlijk is de fundering van uw droomhuis een belangrijk onderdeel bij de bouw. Binnen de funderingskosten zit een variabeldeel en een vast deel. Het vaste deel zijn kosten die altijd bij dit onderdeel komen kijken. Het variabeldeel is niet bij elke woning van toepassing. Denk bij het vaste deel bijvoorbeeld aan heimachines of graafmachines. Deze machines zijn in Nederland bijna altijd nodig om een fundering te bouwen. Het variabele is afhankelijk van bijvoorbeeld het type fundering dat u nodig heeft. Sommige funderingen kosten weer minder geld terwijl andere weer meer geld kosten. Naast het type fundering is ook het formaat van de woning afhankelijk voor eventuele extra kosten. Toch nemen deze kosten niet evenredig toe. Dit wil zeggen dat een huis van 200 m2 niet het dubbele aan fundering kost dan een huis van 100m2.

Sommige kosten staan tenslotte al vast bij zowel een 100 m2 huis als een 200m2 huis. Een andere variabele kostenpost bestaat uit bijvoorbeeld een bodemonderzoek. Soms is dit niet nodig, maar het kan ook voorkomen dat dit onderzoek al voor de oplevering van de bouwgrond gedaan is door de gemeente. U hoeft dan niet te betalen voor de uitkomsten van het onderzoek. Dit maakt een bodemonderzoek een variabele kostenpost. Echter moet u het totale budget dat u nodig heeft voor een fundering niet onderschatten. Dit kan een groot deel van uw budget in beslag nemen.

Een fundering op staal bouwen

In Nederland wordt er meestal gekozen voor een fundering op staal. De prijs van een fundering op staal is afhankelijk van de dikte van de palen en de grote. De dikte en grote is weer voor een deel afhankelijk van het formaat van de woning. Een constructeur kan eventueel een berekening voor u maken voor de fundering van een woning op staal. Het laten uitrekenen van de fundering kan € 1.000 kosten. Als u een fundering nodig hebt met een dikte van 20 centimeter en stroken van zestig bij twintig dan betaalt u gemiddeld € 35 per meter. Bij stroken van tachtig bij twintig komt u al snel uit op ongeveer € 40 per meter.

Fundering bouwen door te heien

Afhankelijk van het grondtype wordt er ook regelmatig gekozen om te heien. Helaas is heien wel duurder om te bouwen dan een fundering op staal. Daarnaast moet u meestal ook een funderingsonderzoek laten uitvoeren naast een constructeur berekening. Dit soort kosten maken deel uit van uw totale funderingskosten. Uiteindelijk is het afhankelijk van wat u nodig heeft welke fundering u kan kiezen. Bijvoorbeeld hoeveel palen u nodig heeft en welk formaat deze palen zijn. De goedkoopste methode om te heien is door schroefmortelpalen of houten palen te gebruiken. Als u een fundering van staal wilt bouwen dan bent u het meeste geld kwijt. Gemiddeld heeft u ongeveer 10 heipalen nodig om een woning te kunnen bouwen.

Een ondergrondse ruimte onder uw droomhuis bouwen

Helaas is het lang niet bij elk type bouwgrond mogelijk, maar als het wel mogelijk is dan is het slim om hier direct al mee rekening te houden bij de fundering aanleggen. U kan bijvoorbeeld direct een wijnkelder, hobbyruimte of een verzonken garage onder uw woning aanleggen. Of wat dacht u van een zwembad onder uw woning? Afhankelijk van de gesteldheid van de grond is dit allemaal mogelijk. Ondergronds bouwen is helaas niet heel goedkoop. Meestal zit het daarom niet standaard in een ontwerp van een cataloguswoning. Geef dit dus al bij het ontwerpen van de woning aan zodat hier rekening mee gehouden kan worden. De uiteindelijke kosten voor ondergronds bouwen kunnen per aannemer verschillend zijn. Eventueel is het mogelijk om hierover te onderhandelen met de aannemer.

Een garage bouwen

Als u een droomhuis gaat bouwen dan kan het ook net zo makkelijk zijn om meteen de garage mee te nemen. U kan kiezen uit een inpandige, aangebouwde of vrijstaande garage. Een vrijstaande garage is meestal de duurste oplossing. Tenzij u kiest voor een ondergrondse inpandige garage. Een aangebouwde garage is de goedkoopste oplossing. Meestal gebruikt u al een deel van de muren en heeft de garage geen aparte fundering nodig. Er zijn een aantal zaken die invloed hebben op de kosten van een garage. Bijvoorbeeld de afmetingen, materialen en de vorm van het dak. Daarnaast kan u overwegen om een betonnen vloer te storten dit kost vaak meer dan dat u gewoon de garage bestraat. Eventueel kan u dan de bestrating van uw voortuin laten doorlopen in de garage. Daarnaast moet u overwegen welke isolatie u graag aanbrengt in uw woning. Eventueel kan u ook overwegen om geen isolatie aan te brengen en zo flink op de kosten te besparen. Dit kan makkelijk als u de garage bijvoorbeeld alleen als stalling gebruikt voor uw auto en/of fietsen.

Een laatste kostenpost zijn eventuele accessoires. Als u bijvoorbeeld een elektrische garagedeur wilt die automatisch opengaat als uw auto eraan komt dan bent u natuurlijk meer geld kwijt dan bij een standaard garagedeur. Dit soort comfort aanpassingen kunnen bepalend zijn voor de prijs. Zo kan u er ook voor kiezen dat de verlichting automatisch aangaat als u aankomt rijden. De verlichting springt niet alleen aan als u met de auto komt aanrijden, maar ook als er mensen op het pad lopen. Dit kan helpen om inbrekers af te schikken en buiten de deur te houden.

Installaties aanbrengen in uw nieuwe woning

In een nieuwbouwhuis gaat vaak een hoop techniek zitten. Afhankelijk van het soort techniek kan hier een bepaalt kostenplaatje aanhangen. In ieder geval moet uw woning voorzien worden van de standaard techniek. Deze techniek maakt het mogelijk om in uw woning te leven. Denk bijvoorbeeld aan een cv-installatie of een technische installatie. Naast de standaard techniek kan u de woning ook verder uitbreiden met extra’s om het wooncomfort te verbeteren of om de woning veiliger te maken. Bijvoorbeeld door een alarminstallatie in huis aan te brengen. Al deze zaken moet u wel vooraf meenemen in de begroting van uw bouwkosten.

Voor sommige kostenposten bent u verplicht om een expert van buitenaf in te schakelen. De kans is bijvoorbeeld groot dat uw aannemer geen professionele beveiligingsinstallatie in uw woning gaat installeren. U bent dan verplicht aangewezen op een derde partij die niet is meegenomen in de kubiekemeterprijs van de aannemer. Ondanks dat deze kosten niet zijn meegenomen moet u zel wel toevoegen aan uw bouwbudget. Er moet tenslotte wel budget voor vrij zijn.

Aansluiting op de riolering, water en elektra zit meestal wel standaard in de bouwprijs inbegrepen. Controleer dit natuurlijk wel even voordat u een handtekening zet onder het aannemerscontract. Deze kosten zijn vaak afhankelijk van het formaat van de woning. Hierbij zit meestal ook een telefoonaansluiting en internetaansluiting op de bovenste verdieping bij inbegrepen. Ondanks dat een cv-installatie ook tot de standaard behoort komen er vaak wel extra kosten bij kijken. Bijvoorbeeld als u wilt afwijken van de standaard en uw woning misschien wilt voorzien van zonnepanelen met een zonneboiler. Overleg dit soort zaken met uw aannemer en laat de offerte hierop aanpassen.

Beveiliging tegen inductieschade

Uw nieuwbouwwoning is meestal niet standaard beveiligd tegen inductieschade. Helaas worden onkosten door inductieschade meestal ook niet vergoed door de verzekeraar. Als uw laptop kapot gaat als gevolg van een blikseminslag dan bent u hier zelf verantwoordelijk voor. U kan dus veel kosten besparen door beveiliging tegen inductieschade aan te brengen. Het is wel slim om hiervoor een expert in huis te halen die dit probleem kan oplossen.

Inbraakbeveiliging

Naast goed hang- en sluitwerk is inbraakbeveiliging handig om aan te schaffen. Deze kosten vormen vaak een sluitpost op de begroting. U heeft materialen nodig van een hoge kwaliteit om een woning goed te kunnen beveiligen. Het is slim om meteen al te investeren in goede materialen tijdens de bouw. Dit bespaart u later een hoop geld als u de complete installatie moet vervangen omdat het toch niet doet wat u ervan verwacht had. Bij inbraakbeveiliging hoort niet alleen een alarmsysteem. U kan ook overwegen om bijvoorbeeld camera’s op te hangen en ook een preventieve methode is tuinverlichting. Inbrekers houden er meestal niet van om vol in het licht gezet te worden. U kan zo de kans op inbraken aanzienlijk verkleinen door tijdens de bouw al diverse aanpassingen te maken.

Uw eigen energie opwekken met zonne-energie

Steeds meer nieuwbouwwoningen kiezen ervoor om een deel van de energie zelf op te wekken. Dit kan eventueel met zonnepanelen in combinatie met zonne-energie. Het kan slim zijn om dit al tijdens de bouw toe te passen in uw woning. De zonnepanelen kunnen dan meteen op het elektriciteitsnetwerk aangesloten. Qua kosten moet u ermee rekening houden dat uw aannemer dit soort klusjes vaak niet zelf gaat doen. Het is wel belangrijk om uw aannemer bij deze plannen te betrekken. Vooral in de schetsfase kan u soms nog het dak aanpassen op basis van de zonnepanelen.

Sommige daken hebben een hoger rendement als ze op een bepaalde manier gebouwd worden. Uiteraard hangt hier wel een prijskaartje aan en de aannemer kan dit voor u uitrekenen. U kan zo kijken of dit het rendement waard is of dat u beter gewoon een standaard dak kan aanhouden. Het kan voorkomen dat de aannemer wel een provisie rekenend voor het plaatsen van zonnepanelen.

Een verwarmingssysteem uitzoeken

De aannemer kan u eventueel informeren over verschillende verwarmingssystemen naast de standaard cv-ketel. In nieuwbouwwoningen wordt er vaak gekozen voor het milieuvriendelijke LTV systeem. Bij dit systeem wordt een woning met lage temperaturen verwarmd. Dit systeem kan wel alleen in wand- en vloerverwarming gestopt worden. Steeds meer huiseigenaren kiezen ervoor om vloerverwarming als hoofdverwarming aan te brengen. Het is dan wel slim dat iedere ruimte zijn eigen thermostaat heeft. U kan zo flink wat geld besparen op uw stookkosten. Een aannemer kan u eventueel informeren over de mogelijkheden en het prijskaartje dat eraan hangt.

Ventilatiesysteem uitzoeken

Het bepalen van het ventilatiesysteem kan ook van invloed zijn op de prijs die u betaalt per m3. Ventilatie is natuurlijk ontzettend belangrijk om zo vochtproblemen in de toekomst te voorkomen. Het kan slim zijn om goed te laten uitzoeken welke ventilatie de slimste oplossing is voor uw woning. Sommige systemen kosten meer, maar zijn weer milieuvriendelijker. Het kan voorkomen dat de gemeente bepaalde eisen aan de duurzaamheid en milieuvriendelijkheid van uw woning stelt. Om te voldoen aan deze norm kan u o.a. kiezen voor een bepaalt ventilatiesysteem. Let goed op of de kosten van het systeem dat u wilt ook opgenomen zijn in de aannemersprijs.

Stelposten tijdens de verbouwing

Wij raden u aan om zo min mogelijk gebruik te maken van stelposten. Dit is namelijk precies het onderdeel waarop u de mis in kan gaan met uw begroting. De meeste woningbouwers maken helaas teveel gebruik van stelposten omdat ze niet exact weten wat iets gaat kosten. Probeer met uw aannemer af te spreken dat u gewoon een vast bedrag wilt rekenen in plaats van een stelpost. Waarschijnlijk komt uw aannemer met het verhaal aanzetten dat u dan in de praktijk duurder uit kan zijn. Bijvoorbeeld als een stelpost minder hoog blijkt te zijn dan verwacht. Bij een vaste prijs kan u dit niet meer aanpassen en bent u verplicht om met de prijs akkoord te gaan. Dit klinkt allemaal heel mooi, maar in de praktijk blijkt vaak dat stelposten duurder uitvallen. Probeer daarom altijd vaste prijzen af te spreken en neem anders de hoogste stelpost op in uw begroting. Het kan dan alleen maar meevallen in de praktijk. Laat een aannemer ook altijd een maximale prijs afspreken voor de stelposten.

Er zijn ook zaken waar u pas later over wilt beslissen. Dit hoeft ook eigenlijk pas zodra de woning helemaal af zijn. Een aannemer kan besluiten om dit soort posten als stelposten op te nemen in de begroting. Heeft dan wel al een indicatie van de kosten van uw totale bouwproject. Dit kan handig zijn als u een hypotheek gaat aanvragen bij de bank. Neem bijvoorbeeld een nieuwe keuken u heeft deze nodig maar u hoeft deze niet direct voor de bouw aan te schaffen. De aannemer maakt dan een schatting wat een nieuwe keuken ongeveer gaat kosten. Dit wordt in de begroting opgenomen als een stelpost. Als u dit definitief wilt weten dan kan u natuurlijk met de plattegronden van uw woning naar de keukenboer. De keukenboer kan dan al uw wensen vormgeven tot een keuken en u kan direct onderhandelen over de prijs.

Een nieuwe keuken wordt bijna altijd uitgevoerd door een derde partij. Ondanks dat dit project uitgevoerd wordt door een derde partij kan u wel overwegen om de keuken zelf te laten plaatsen door uw aannemer. Maak hier duidelijke afspraken over want uiteraard rekent uw aannemer hier een geldbedrag voor. Soms is het goedkoper om dit toch door de keukenboer zelf te laten uitvoeren.

Voor het plaatsen van de badkamer maakt de aannemer vaak ook een stelpost. Het is een beetje afhankelijk van wat u uitzoekt wat u kwijt bent voor de badkamer. De aannemer kan bijvoorbeeld een schatting maken van het tegelwerk aan de hand van het aantal m2’s. Hierbij gaat de aannemer bijvoorbeeld uit van een tegel van € 30 per m2. Het is aan u om hierbinnen te blijven of iets goedkopers uit te zoeken. Doordat dit bedrag niet zeker is krijgt u te maken met een stelpost vanuit de aannemer. Hetzelfde is natuurlijk ook zo met een toilet, badmeubel, bad, douche etc. Vanuit de ervaring van de aannemer kan hij wel vaak een goede inschatting maken van de kosten. Alleen het kostenplaatje is nog niet definitief omdat u de badkamer misschien pas later wil uitzoeken. Als u er al wel helemaal uit bent wat voor een badkamer u wilt hebben dan kan u deze definitief in de offerte laten meenemen. U bent nu niet meer verplicht om er een stelpost van te maken.

Het is belangrijk om met uw aannemer duidelijke afspraken te maken over stelposten. Helaas kunnen ze voor veel ergernis zorgen en eindeloze discussies met de aannemer. Vooral als u een rekening krijgt die hoger was dan u verwacht had. U vraagt uzelf dan af waar het verschil in zit en dit is lastig te bepalen bij stelposten. In de meeste situaties worden stelposten namelijk veel te laag ingeschat en dit is natuurlijk niet prettig. Vooral niet als u al krap in je budget zit en u dit verschil eigenlijk helemaal niet kan missen. Probeer vooral om dit soort problemen te voorkomen zoveel mogelijk zaken op papier te zetten. Laat alle kosten uitgebreid gespecificeerd in de aannemersovereenkomst zetten. Er kunnen zo geen discussies meer ontstaan over stelposten. Komt u een stelpost tegen voor de badkamer? Zoek uw badkamer voor de bouw uit en laat deze gewoon opnemen in de overeenkomst. U weet zo zeker wat uw nieuwe badkamer of wc precies gaat kosten. U hoeft dan geen gebruik te maken van ellendige stelposten. De totaalprijs van het werk dat uitgevoerd moet worden is dan al bekend voordat u een handtekening zet onder de overeenkomst.

Ondanks dat wij het afraden kunnen we het ons goed voorstellen dat u soms toch besluit om stelposten op te nemen. Het is belangrijk dat u bij het opnemen van de stelposten algemene voorwaarden opneemt. In deze voorwaarden geeft u exact aan wat u van de aannemer verwacht in ruil voor deze stelposten. U kan ook afspreken dat er een maximale prijs is die u besteed aan de stelposten. Een andere stelpost die we veel tegenkomen is provisie. De aannemer neemt bijvoorbeeld een loodgieter mee vanuit een ander bedrijf. Deze loodgieter legt bijvoorbeeld de leidingen van uw badkamer. Er kan geen definitieve schatting gemaakt worden wat de loodgieter gaat rekenen. Vooral omdat de loodgieter van buitenaf komt.

Naast deze inschatting rekent de aannemer ook nog provisie voor het aandragen van de loodgieter. U kan hierover onderhandelen bijvoorbeeld dat als de loodgieter boven een bepaalde prijs komt dat de provisie lager wordt. U kan zo de aannemer motiveren om met de loodgieter te onderhandelen over de prijs. Daarnaast kan u deze techniek gebruiken om binnen uw budget te blijven met stelposten.

Een andere stelpost kan ook de provisie in het algemeen zijn. De aannemer heeft alleen prijzen opgeschreven exclusief provisiekosten. De provisie kan berekend worden op de materialen, maar ook op de arbeid zelf. Het is belangrijk om hierover duidelijke afspraken te maken. Het is logisch dat een aannemer niet goed kan inschatten of een derde partij meer materialen gaat gebruiken. Maar het moet dan wel duidelijk zijn hoe hoog de provisie gaat worden en waar deze over berekend wordt. Een provisie van 10 of 20% maakt best wel een verschil in uw begroting. Het is eigenlijk de slimste oplossing om de provisie gewoon een vast bedrag te maken en in de aannemerssom te verwerken. Er kan zo geen onduidelijkheid meer ontstaan en de provisie is zo geen stelpost meer. Dit kan een hoop gedoe en geregel besparen. Zoek ook goed uit of deze kosten al inclusief btw zijn. Als u nog eens 21% extra moet betalen dan kunnen uw bouwkosten ook fors duurder uitvallen dan u had gedacht.

Aansluiting bij nutsbedrijven

Een belangrijk onderdeel bij de bouw van uw woning is de aansluiting bij nutsbedrijven. Nutsbedrijven rekenen de eerste keer dat u wordt aangesloten een geldbedrag. Denk hierbij aan de aansluiting op water, gas, energie, telefoonlijn en de kabel. De kosten die gerekend worden zijn een beetje afhankelijk van het nutsbedrijf. Daarnaast wordt er gekeken naar de afstand van uw woning tot de openbare weg. Als uw woning verder weg ligt dan moet u uiteraard meer betalen dan als uw woning vlakbij de openbare weg ligt. Afhankelijk van de afstand wordt er een vast tarief gerekend om uw woning aan te sluiten. Meestal zijn deze kosten niet opgenomen in de aannemerssom. Kijk dit even goed na voordat u het contract tekent met uw aannemer. U mag deze vraag ook gerust stellen als u aan het onderhandelen bent.

De meeste aannemers zetten deze kosten er niet in omdat ze het simpelweg niet weten. Iedere gemeente heeft een ander nutsbedrijf en berekent hierdoor weer andere kosten voor de aansluiting. Ondanks dat de aannemer het niet weet kan u wel laten vastleggen dat de aannemer dit voor u regelt. U hoeft zo niet op tijd zelf de afspraak te maken om de woning aan te laten sluiten op de nutsvoorzieningen. Als u dit zelf wilt doen dan is het belangrijk om een indicatie van de gemeente te krijgen hoe lang dit ongeveer gaat duren. U kan dan met de aannemer afstemmen wanneer u de aanvraag officieel moet indienen. De gemeente kan u ook informeren waar u de nutsvoorzieningen precies moet regelen. Dit doet de gemeente meestal niet zelf, maar dit wordt uitbesteed aan een nutsbedrijf.

Het betalen van gemeentelijke leges

Helaas ontkomt u er niet aan om gemeentelijke leges te betalen bij de bouw van uw droomhuis. Eén van de leges die u moet betalen is voor de bouwvergunning. De basis van uw eigen droomhuis bouwen is natuurlijk een bouwvergunning aanvragen. Voor het behandelen van de bouwvergunning worden leges berekend. Het bedrag ligt helaas niet vast en is echt per gemeente verschillend. Het kan dus voorkomen dat je in de ene gemeente meer betaalt dan in de andere gemeente. Dit is iets om mee rekening te houden bij het vaststellen van uw bouwbudget. De meeste gemeentes nemen een percentage van uw totale bouwkosten.

Het percentage verschilt ook per gemeente. Er zijn gemeentes die kiezen voor 0,5% en er zijn gemeentes die zelfs 2% of meer nemen. De kosten kunnen dus flink oplopen. Naast deze leges berekenen ze meestal ook nog kosten om bijvoorbeeld het bouwplan te laten beoordelen door de welstandscommissie. Bij sommige gemeentes zit dit bedrag gewoon in de leges van de bouwvergunning inbegrepen. Er zijn ook gemeentes waar dit bedrag niet is inbegrepen.

Naast de bouwvergunning leges kan u ook nog te maken krijgen met precariorechten. Dit wordt niet altijd gerekend bij de bouw van een woning. Als deze worden gerekend dan zijn deze meestal voor de kosten van de aannemer. Deze kosten zitten eigenlijk bij de bouwprijs inbegrepen. Toch is het slim om dit wel even na te vragen voordat u alsnog de rekening gepresenteerd krijgt. Precariorechten kunnen door de gemeente geheven worden omdat u tijdens de bouw gebruik maakt van openbare ruimte.

De leges zijn eigenlijk een beetje per gemeente afhankelijk. Sommige gemeentes rekenen meer dan andere gemeentes. In hele dure gemeentes kunnen de leges aardig hoog oplopen. Soms nemen ze wel 3 tot 4% van uw complete bouwbudget in beslag. Het is handig om dit vooraf uit te zoeken voordat u in een gemeente gaat bouwen. U kan de leges in overweging nemen voordat u kiest voor een bepaalde gemeente. Naast de leges kan het voorkomen dat andere kosten ook hoger uitvallen binnen deze gemeente. U heeft dan te maken met een vrij dure gemeente.